Ljipljan

LJIPLJAN - smešten u centralnoj oblasti Kosova i Metohije, ovaj grad je takođe i centar opštine istog naziva. Lipljan se nalazi na oko šesnaest kilometara udaljenosti od Prištine ka jugu i smešten je na ušću reka Sitnica i Janjevska. Ovaj grad se nalazi na glavnom potezu koji spaja pokrajinu sa Prizrenom i Skopljem.

Ovaj gradić nikao je u antičkom periodu oko Ulpijane, tada značajne lokacije smeštene na rimskom putu koji je vodio od Skoplja na Nišu. Justinijan I, vizantijski car, obnovio je ovaj grad i nadenuo mu naziv "Iustiana Secunda". Brojne odlike grada svedoče o njegovom poreklu, uključujući i njegovu crkvu Bogorodičinog Vavdenja koja je sagrađena na ostacima i temeljima starije crkve iz Justinijanovog perioda vladavine.

Tokom 12. veka, Ljipljan je imao važnu ulogu u celokupnom razvoju Raške. Tada je ovo mesto imalo funkciju vodeće i najznačajnije utvrde Vizantijskog carstva naspram srpskog Zvečana, a ovde se nalazio i centar episkopije.

Ipak od 14. veka pa do danas grad je postepeno gubio na značaju kako su se oko njega razvijala druga veća naselja i gradovi poput Janjeva, Prištine, Novog Brda itd., da bi na kraju u doba Osmanlijskih pustošenja potpuno izgubio najveći deo svog uticaja i značaja.

Ipak, razvoj grada je nastavljen kada je izgrađena pruga Kraljevo-Skoplje a potom i ostali magistralni pravci koji su se ovde ukrštali.

Danas se više ne mogu pronaći tragovi davnih utvrđenja, ali grad i opština i dalje čuvaju brojne spomenike od velikog kulturno-istorijskog značaja. Pored same gradske crkve, tu su i ostaci Ulpijane koji se protežu kroz nekoliko sela na tom potezu, uključujući i Laplje Selo, Livađe, Sušicu, Gračanicu a sa poslednjom i manastir istog naziva koji je smešten na 2,5km udaljenosti od grada.