Smeštene na dva kraja Srbije, a ipak povezane - dve crkvice smeštene u živoj steni pričaju neobične priče od duhovnosti, verovanjima i nekim starim vremenima. Osim što se nalaze na mestima koja baš i namenjena za izgradnju bogomolja, za njih se vezuju i druge neobičnosti: jedna buna i jedna sasvim neobična freska.
Kađenica - mesto stradanja
U samom srcu Ovčarsko-kablarske klisure, poznatoj po svojim prirodnim lepotama, ali i po zavidnom broju crkava i manastira, nalazi se crkvica Kađenica.
Svoje neobično ime i mesto duguje jednom nesrećnom događaju. Naime, kada je krajem 1814. godine pod barjakom Hadži Prodana Gligorijevića narod ustao protiv turskog zuluma, među njima su bili i stanovnici ovih krajeva. Dok su muškarci ratovali, Turci su koristili svaku priliku da se osvete nad onima koji su ostajali u domovima. Kako bi sprečili dalju, pod okriljem noći i u potpunoj tišini, seljaci su se povukli u jednu od okolnih pećina. Usečena u oštroj steni, do koje je vodila tek strma kozja staza, sakrivena gustim rastinjem, bila je savršeno sklonište.
Ali, turska odmazda bila je jača. Našavši trag, Turci prvo uputiše poziv, pa pretnju seljacima da se predaju. Znajući da ih čeka sigurno zarobljeništvo ili smrt, begunci odbiše poziv. Razljućeni zulumčari zatim skovaše zatim pakleni plan.
Prvo su pred ulaz u pećinu dovokli šiblje i drvo, pa ga zatim upalili. Nadali su se da će dim isterati nesrećne ljude da izađu. Umesto toga, na ovom strašnom i uzvišenom mestu stradalo je preko 100 žena i dece iz okoline, koji su bili ugušeni kadom (dimom). Zbog toga je u pećini podignuta kapelica, a ovo mesto dobilo ime Kađenica.
Zemni ostaci nastradalih ostali bi i do danas na ovom mestu, da nije bilo zalaganja vladike Nikolaja Velimirovića koji je tridesetih godina naložio pravljenje dva sarkofaga u koji su stradali položeni.
Put do kapele Kađenice i danas je strm i opasan, tako da se preporučuje poseban oprez ako se zaputite na tu stranu.
Foto: Wikipedia /
Pirotska crkva sa freskom ćelavog Isusa
Iz Zapadne idemou Istočnu Srbiju gde se na Staroj planini nalazi Crkva Svetih Petra i Pavla. Za razliku od Kađenice u kojoj se nalazi samo skromni oltar, ova crkvica svojim izgledom podeća na isposničke crkve iz Svete zemlje.
Ne zna se kada je nastala, ali prema ostacima freski kojima je bila oslikana, smatra se da su je u 13. veku osnovali kaluđeri sa Sinaja koji su u srednjovekovnoj Srbiji našli svoj mir od progona. Upravo jedna od sačvanih freski predstavlja pravu neobičnost u srpskom sakralnom slikarstvu. Naime, umesto uobičajnog prikaza Isusa Hrista, on je prikazan kao mlad i ćelav. Zbog ovoga mu je i nadenut naziv Isus mladenac. Pored toga, isus na sebi ima budističku odeždu, a oslikan je u osmaugaonoj zvezdi.
U samo 50 kvadrata, smešten je i skromni oltar napravljen od običnih dasaka, ali i još jedno čudo. Naime, sa tavanice se niz zidove sliva voda, za koju vernici smatraju da je lekovita.
Mada je od osamdesetih godina pod zaštitom države, ova crkva isposnica je dugo bila zapuštena i nepristupačna. Zahvaljujći donacijama UN, ali i građana obližnjeg Rsovca, do crkvice je uređen put i izgrađen mos preko reke Visočice, a ulaz u crkvu zaštićen masivnim vratima.
Naslovna fotografija:
VILA BOROVA I AGENCIJA MIROS
